Tuyển dụng 84 vị trí việc làm Biên - Phiên dịch mới nhất [Cập nhật 27/07/2024] | Jobsnew.vn

Phiên dịch tiếng Trung: Nghề nghiệp, kỹ năng và cơ hội 

Phiên dịch tiếng Trung hiện nay được nhiều bạn trẻ yêu thích và lựa chọn làm mục tiêu cho sự nghiệp. Đây là ngành nghề thuộc top những công việc có mức thu nhập cao và cơ hội phát triển tốt nhất. Vậy theo bạn, phiên dịch tiếng Trung là gì? Tại sao cơ hội phát triển của nó lại tốt hơn phiên dịch tiếng Hàn hay Nhật? Để giải đáp thắc mắc, hãy cùng tôi tìm hiểu chi tiết hơn thông qua bài viết này nhé!

1. Tổng quan về nghề phiên dịch tiếng Trung

1.1 Định nghĩa và mô tả công việc

Phiên dịch tiếng Trung là quá trình truyền đạt từ một ngôn ngữ khác sang tiếng Trung và ngược lại. Quá trình phiên dịch có thể diễn ra trong nhiều hoàn cảnh khác nhau. Bao gồm hội theo, cuộc họp, sự kiện, du lịch… Khi trở thành một phiên dịch viên, bạn cần chuẩn bị cho bản thân nhiều kỹ năng và kiến thức để có thể đáp ứng được yêu cầu khắt khe của công việc. 

Trách nhiệm chính của một phiên dịch viên tiếng Trung là hỗ trợ quá trình giao tiếp giữa những người không chung ngôn ngữ có thể diễn ra thuận lợi. Ngoài ra, họ còn có nhiệm vụ dịch thuật tài liệu của nhiều ngôn ngữ sang tiếng Trung. Vì vậy, ngành nghề này đòi hỏi người làm phải thành thạo các kỹ năng nghe - nói - đọc - viết.

1.2 Tầm quan trọng và vai trò trong giao tiếp quốc tế 

Phiên dịch tiếng Trung đóng vai trò xây dựng mối quan hệ ngoại giao với Trung Quốc, thúc đẩy hợp tác, góp phần tăng trưởng kinh tế và định hình mối những mối quan hệ quốc tế trong tương lai. Cụ thể, vai trò của phiên dịch viên tiếng Trung như sau:

• Cầu nối ngôn ngữ và văn hóa: Họ giúp xây dựng cầu nối giữa người nói tiếng Trung và người nói những ngôn ngữ khác. Qua đó cho phép truyền đạt thông điệp chính xác về những hiểu biết văn hóa, tập quán,...

• Tạo điều kiện cho hội thảo, hội nghị và sự kiện quốc tế: Khi có phiên dịch sẽ giúp những người đến từ nhiều quốc gia khác nhau dễ dàng trao đổi thông tin, chia sẻ ý kiến và tạo ra sự đồng thuận trên nền tảng quốc tế. 

• Giao tiếp Chính trị: Sự có mặt của phiên dịch trong giao tiếp Chính trị tạo ra sự thấu hiểu và đồng thuận giữa các quốc gia. Thông qua việc truyền tải thông điệp chính xác, nhạy bén về chính trị, ngoại giao và những chính sách giữa các quốc gia sẽ tạo động lực thúc đẩy sự hợp tác bền vững.

• Hỗ trợ thương mại và kinh doanh: Khi tham gia vào các hoạt động thương mại và kinh doanh với Trung Quốc, việc sử dụng phiên dịch là cần thiết. Từ việc thảo luận hợp đồng, đàm phán đầu tư, đến xử lý giao dịch thương mại.

1.3 Xu hướng phát triển của nghề phiên dịch tiếng Trung

Những năm gần đây, mối quan hệ hợp tác giữa Trung Quốc và Việt Nam vô cùng tốt. Nhiều tập đoàn, doanh nghiệp Trung Quốc đã đầu tư vào thị trường Việt Nam. Chính vì vậy, sự phát triển ngành phiên dịch tiếng Trung được mở ra cơ hội phát triển mới. Trong tương lai, ngành du lịch giữa Việt - Trung sẽ được đẩy mạnh. Các phiên dịch viên tiếng Trung sẽ có nhiều cơ hội làm việc trong lĩnh vực du lịch nhằm giao tiếp với du khách quốc tế.

2. Kỹ năng và yêu cầu đối với người phiên dịch tiếng Trung

Để trở thành một phiên dịch đòi hỏi rất nhiều yếu tố

Phiên dịch tiếng Trung hiện nay đang là một ngành nghề "hot" có khả năng mang lại thu nhập cao. Đây là lí do khiến cho nhiều bạn trẻ lựa chọn và theo đuổi ngành này. Vậy một phiên dịch viên tiếng Trung cần những yêu cầu và kỹ năng gì? 

2.1 Kỹ năng ngôn ngữ và giao tiếp 

Nếu muốn trở thành một phiên dịch viên tiếng Trung, bạn phải thành thạo cả tiếng Trung và tiếng Việt. Ngoài xây dựng vốn từ vựng phong phú, bạn cần luyện thành thạo ngữ pháp. Khi có được vốn từ đa dạng, chúng ta mới dễ dàng nắm được nội dung và phiên dịch nhanh chóng, chính xác. Song với việc trau dồi từ vựng và ngữ pháp tiếng Trung, phiên dịch viên cần phải rèn luyện kỹ năng tiếng Việt để dịch đúng văn phong, dễ hiểu và phù hợp với ngữ cảnh.

Giao tiếp là một kỹ năng bắt buộc đối với những người làm phiên dịch. Nếu bạn chỉ có khả năng hiểu nội dung mà không biết cách truyền đạt mạch lạc, rõ ràng thì người nghe sẽ không thể hiểu. Bạn cần rèn luyện kỹ năng giao tiếp từ sớm để không gặp khó khăn trong quá trình phát triển sự nghiệp của mình.

2.2 Hiểu biết văn hóa và xã hội Trung Quốc

Người phiên dịch cần có những kiến thức, sự hiểu biết về văn hóa và xã hội Trung Quốc. Mỗi nền văn hóa sẽ có sự khác nhau trong diễn đạt, chuẩn mực từ ngữ, thành ngữ,... Hiểu rõ những điều này sẽ giúp chúng ta truyền tải đúng ý nghĩa thông điệp và giữ nguyên màu sắc của ngôn ngữ.

2.3 Kỹ năng lắng nghe và ghi nhớ

Đây là yếu tố cần và đủ để trở thành một phiên dịch viên giỏi. Nhà phiên dịch cần lắng nghe, tập trung chú ý đến những chi tiết quan trọng, hiểu ý nghĩa và có khả năng phán đoán dựa vào ngữ cảnh. Khi lắng nghe, người phiên dịch không nên đưa ra nhận xét hoặc đánh giá về ý kiến, quan điểm người nó mà chỉ cần truyền đạt lại thông điệp một cách trung lập, khách quan. Ngoài ra, ghi chú cũng là công cụ hữu ích trong quá trình phiên dịch. Tuy nhiên nếu bạn biết phát huy và sử dụng trí nhớ ngắn hạn thì sẽ được đánh giá cao hơn.

3. Quy trình tuyển dụng và đào tạo

Nhà tuyển dụng dựa vào nhiều yếu tố khác nhau để đánh giá ứng viên

3.1 Tuyển chọn và tiêu chí đánh giá ứng viên

Trong quá trình tuyển chọn phiên dịch tiếng Trung, tùy thuộc vào từng thời điểm và nhu cầu mà nhà tuyển dụng sẽ có những tiêu chí đánh giá khác nhau. Dưới đây là một số tiêu chí đánh giá chung khi lựa chọn ứng viên phiên dịch:

• Khả năng ngoại ngữ: bạn cần phải đáp ứng kỹ năng nghe, nói, đọc, viết thành thạo. Nhà tuyển dụng cần ứng viên vững về ngữ pháp, từ vựng và cả cấu trúc câu trong tiếng Trung. 

• Kiến thức chuyên môn: Ứng viên cần những kiến nhất định về lĩnh vực mà mình sẽ tham gia vào quá trình phiên dịch. Điều này đảm bảo người phiên dịch hiểu và truyền đạt thông tin được chính xác, rõ ràng. 

• Giọng nói và phát âm: Để gia nhập vào ngành nghề này, giọng nói dễ nghe và phát âm chuẩn là lợi thế giúp phiên dịch viên thành công.

• Tinh thần ham học hỏi và thái độ tốt: Những ứng viên có thái độ tích cực, tinh thần học hỏi cao sẽ luôn sẵn sàng đối mặt với những thách thức và không dễ dàng từ bỏ trong quá trình làm việc. Đây là một trong những yếu tố quan trọng giúp các doanh nghiệp đưa ra quyết định tuyển dụng.

3.2 Chương trình đào tạo và phát triển kỹ năng

Hiện nay, bên cạnh cách ngành phiên dịch tiếng Nhật, tiếng Hàn thì ngành phiên dịch tiếng Trung cũng đã xuất hiện ở các trường Đại học. Mục tiêu chính của chương trình đào tạo là giúp người học nắm được những kiến thức chung chính trị, xã hội - khoa học cơ bản. Từ đó làm nền tảng để sinh viên có thể tiếp thu những kiến thức chuyên ngành phiên dịch tiếng Trung Quốc.

Khi tham gia đào tạo, người học sẽ nắm được những kiến thức cơ bản về bình diện của tiếng Trung như ngữ âm, ngữ pháp,... Bên cạnh đó sẽ được nghiên cứu và phân tích sâu các vấn đề về ngôn ngữ và văn hóa của Trung Quốc. Để đảm bảo chất lượng đầu ra, người học cần phải đạt trình độ tiếng Trung tương đương với trình độ HSK cấp 8 của Ủy ban Quốc gia về giảng dạy tiếng Trung Quốc của nhà nước Trung Quốc.

Ngoài việc giúp học viên thành tạo tiếng Trung trong 4 kỹ năng nghe, nói, đọc, viết thì chương trình đào tạo còn giúp họ cải thiện khả năng giao tiếp, làm việc nhóm,... Học viên có thể tích lũy những kiến thức về văn hóa - xã hội, cải thiện kỹ năng cá nhân để trở thành những chuyên gia hoặc các nhà quản lý trong lĩnh vực chuyên môn của mình.

3.3 Đánh giá năng lực và bồi dưỡng chuyên môn

Quá trình đánh giá, bồi dưỡng năng lực của phiên dịch viên tiếng Trung được thực hiện liên tục, thường xuyên nhằm mục đích đảm bảo chất lượng và hiệu quả trong quá trình làm việc. Một kì thi đánh giá năng lực tiếng Trung (HSK - Hanyu Shuiping Kaoshi) có 6 cấp bậc:

• HSK 1: Mức độ cơ bản nhất trong tiếng Trung. Ở mức độ này bạn có thể giao tiếp cơ bản với những chủ đề thường gặp trong cuộc sống như chào hỏi, giới thiệu về bản thân và sở thích cá nhân,...

• HSK 2:  Ở mức độ này bạn sẽ được tiếp cận và làm quen với những chủ đề mới mẻ hơn.

• HSK 3: Vẫn xoay quanh những chủ đề về cuộc sống, công việc và học tập. Tuy nhiên sẽ được bổ sung thêm những từ vựng mới liên quan đến du lịch, lễ hội và nghề nghiệp,...

• HSK 4: Bạn sẽ tự tin giao tiếp thành thạo với người bản xứ về nhiều chủ đề khác nhau. Bên cạnh đó có thể nghe, nói, đọc, viết và dịch thuật ở mức cơ bản.

• HSK 5: Đối với cấp bậc này, bạn có thể đọc báo, xem phim Trung Quốc và dễ dàng trong việc trao đổi thông tin. Ngoài ra, bạn đã có khả năng đọc và viết hoàn chỉnh một bài phát biểu.

• HSK 6: Bạn đã có khả năng diễn đạt trôi chảy bằng tiếng Trung, tham gia thảo luận đa dạng các chủ đề từ thông thường đến chuyên môn.

4. Cơ hội nghề nghiệp và thách thức 

Các phiên dịch viên sẽ có được nhiều cơ hội thăng tiến

Như mọi người có thể thấy, nghề phiên dịch hiện nay đang được rất nhiều người quan tâm đến. Tuy nhiên, như những ngành nghề khác, phiên dịch cũng có những cơ hội và thách thức riêng.

4.1 Cơ hội làm việc và sự nghiệp 

Những năm gần đây, Việt Nam trở thành một điểm đầu tư lý tưởng của hàng trăm doanh nghiệp lớn nhỏ khác nhau ở cả Trung Quốc và Đài Loan. Chính vì vậy, nhu cầu tìm kiếm và tuyển dụng phiên dịch tiếng Trung ngày càng tăng. Từ đó, cơ hội việc làm dành cho các bạn đã và đang theo đuổi ngôn ngữ Trung được mở ra. Khi bạn tham gia đội ngũ phiên dịch trong các công ty về du lịch, khách sạn hoặc cơ quan ngoại giao sẽ mang về cho mình mức thu nhập "khủng". Chúng ta còn có thể nhận thêm những dự án phiên dịch tự do ngắn hạn để nâng cao mức thu nhập cá nhân.

4.2 Thách thức trong nghề phiên dịch

Một số thách thức nổi bật mà hầu như các chuyên viên trong ngành phiên dịch đều gặp phải như:

• Áp lực và trách nhiệm công việc: Môi trường làm việc của phiên dịch phải luôn đảm bảo được tính chính xác về ý nghĩa và độ bảo mật cao.

• Xử lý những tình huống khó: Các chuyên gia thường phải đối mặt với những tình huống vô cùng khó khăn và nhạy cảm. Trong hoàn cảnh đó, đòi hỏi họ phải có khả năng nhạy bén và linh hoạt trong việc xử lý tình huống.

• Cập nhật liên tục kiến thức: Để có thể đáp ứng được những yêu cầu của ngành và sự cạnh tranh của thị trường, các phiên dịch viên phải liên tục nỗ lực cập nhật kiến thức và cải thiện kỹ năng của mình.

4.3 Sự cần thiết của việc cập nhật kiến thức liên tục

Việc cập nhật kiến thức liên tục là sự cần thiết trong rất nhiều ngành nghề và phiên dịch tiếng Trung cũng không ngoại lệ. Một số lý do cho thấy việc cập nhật kiến thức lại vô cùng quan trọng:

• Thay đổi ngôn ngữ: Cùng với sự phát triển, thay đổi theo thời gian của ngôn ngữ, người phiên dịch phải liên tục cập nhật và nắm bắt được sự thay đổi này. Từ đó cải thiện chất lượng, trình độ trong quá trình làm việc.

• Sư thay đổi của tình hình chính trị, văn hóa - xã hội: Tình hình chính trị của mỗi quốc gia thường xuyên có những thay đổi nhất định. Vì vậy khi nắm bắt kịp tình hình và kiến thức về văn hóa sẽ giúp bạn hiểu, thích ứng tốt hơn trong việc giao tiếp với người dân bản xứ.

• Cập nhật kiến thức chuyên môn: Công việc phiên dịch yêu cầu hiểu biết chuyên sâu về các lĩnh vực như kinh tế, tài chính, công nghệ, y tế, pháp luật và nhiều lĩnh vực khác. Cập nhật kiến thức liên tục giúp bạn trở thành một chuyên viên phiên dịch có khả năng đáp ứng được yêu cầu chuyên môn của khách hàng.

5. Môi trường làm việc và điều kiện làm việc

Môi trường làm việc ảnh hưởng đến kết quả công việc

Môi trường làm việc là yếu tố tác động trực tiếp đến kết quả và năng suất làm việc của nhân viên phiên dịch. Một môi trường tốt còn góp phần sự phát triển và hài lòng của mỗi cá nhân trong công việc.

5.1 Đặc điểm của môi trường làm việc

Mỗi một công ty, doanh nghiệp và lĩnh vực khác nhau sẽ có môi trường làm việc và phát triển khác. Tuy nhiên, vẫn có một số đặc điểm chung về môi trường làm việc của nghề phiên dịch tiếng Trung:

• Môi trường và thời gian làm việc thay đổi linh hoạt.

• Thường xuyên được tiếp xúc với nhiều người (đa dạng về văn hóa, dân tộc,...).

• Sự chuyên nghiệp, nghiêm túc và chỉnh chu từ cách giao tiếp, ứng xử đến ăn mặc.

5.2 Chính sách phúc lợi và lợi ích 

Khi làm việc trong môi trường chuyên nghiệp, chuyên viên phiên dịch sẽ có cơ hội tiếp xúc trực tiếp với cấp lãnh đạo. Bên cạnh đó, bạn sẽ được thường xuyên ra ngoài gặp gỡ khách hàng, đối tác quan trọng giúp trau dồi giá trị bản thân. Ngoài ra, bạn sẽ nhận được chế độ, đãi ngộ mà doanh nghiệp và Nhà nước cung cấp cho người lao động. Chẳng hạn như tham gia đầy đủ các loại bảo hiểm, được hưởng ngày phép theo quy định,... Hơn thế nữa, các doanh nghiệp sẽ cung cấp những khóa đào tạo ngắn hạn cho nhân viên nâng cao nghiệp vụ và kỹ năng.

5.3 Cân bằng công việc và cuộc sống

Để đạt được năng suất làm việc, chúng ta cần phải biết cách cân bằng giữa công việc và cuộc sống cá nhân. Đây là quá trình cân đối giữa những khía cạnh gia đình, sức khỏe và sự phát triển bản thân. Một số cách giúp cần bằng giữa cuộc sống và công việc:

• Xác định được thứ tự ưu tiên: Đặt ra được các mục tiêu, sự quan trọng của từng việc một cách rõ ràng cho cả cuộc sống lẫn công việc. Xác định việc nào là quan trọng hơn, hãy tập trung vào việc đó trước.

• Quản lý thời gian: Đầu ngày mới, bạn cần lên thời gian biểu cho cả một ngày từ công việc đến những hoạt động cá nhân. Điều này sẽ giúp bạn kiểm soát và cân bằng được công việc và cuộc sống dễ dàng.

• Quan tâm và chăm sóc sức khỏe: Hãy dành đủ thời gian để nghỉ ngơi và chăm sóc sức khỏe của bản thân. Kiên trì dành thời gian tập thể dục, ăn uống lành mạnh và đảm bảo giấc ngủ. Một cơ thể khỏe mạnh sẽ giúp bạn nâng cao hiệu quả trong công việc và cuộc sống.

• Đặt giới hạn cho công việc: Hầu hết các bạn trẻ đều lao động vào công việc mà quên đi giới hạn của bản thân mình. Hãy học cách dừng lại và không làm việc quá mức khi cơ thể có tính hiệu "báo động". Nên biết cách từ chối công việc khi cảm thấy đã quá tải.

6. Xu hướng và tương lai của nghề phiên dịch tiếng Trung

Nghề phiên dịch tiếng Trung trong tương lai có xu hướng đổi mới - phát triển mạnh

6.1 Ảnh hưởng của công nghệ và đổi mới

Với sự phát triển và đổi mới của công nghệ hiện nay có ảnh hưởng rõ rệt đến ngành phiên dịch. Một số ảnh hưởng quan trọng như:

• Xuất hiện của công cụ dịch thuật trực tuyến: Google Translate hoặc công cụ dịch thuật tự động khác có khả năng cung cấp dịch vụ một cách nhanh chóng và tiện lợi. Tuy nhiên, chất lượng và hiệu quả của quá trình dịch thuật tự động vẫn còn rất nhiều hạn chế. Vì vậy chưa thể thay thế được hoàn toàn vai trò của các chuyên gia dịch thuật tiếng Trung.

• Công nghệ thông tin và truyền thông: Công nghệ đã tạo ra một môi trường làm việc mới cho các chuyên gia phiên dịch tiếng Trung. Thông qua sử dụng phần mềm trực tuyến và những công cụ truyền thông, các nhà phiên dịch có thể làm việc, giao tiếp và trao đổi với khách hàng từ xa. Điều này đã mở ra cho những người làm phiên dịch cơ hội lớn để tương tác dễ dàng hơn với đối tác quốc tế.

• Sự phát triển của công cụ: Các công cụ hỗ trợ ngày càng có những tiến bộ đáng kể, giúp các nhà phiên dịch giải quyết được những vấn đề phức tạp. Hỗ trợ và cung cấp cho họ những công cụ mạnh mẽ giúp tăng cường chất lượng và hiệu suất công việc.

6.2 Dự báo về tương lai của thị trường

Có thể nói tiếng Trung hiện nay là ngôn ngữ được sử dụng nhiều nhất trên thế giới và tập trung chính ở các nước châu Á. Ở Việt Nam, do có nguồn lao động dồi dào chính vì thế nhiều công ty và tập đoàn lớn tại Trung Quốc đã đến đầu tư vào các khu công nghiệp, tạo nhiều việc làm cho người lao động.

Sự gia tăng đầu tư từ các công ty Trung Quốc đồng nghĩa với việc cần xử lý nhiều tài liệu, hồ sơ và giấy tờ liên quan đến tiếng Trung. Từ đó, ngành dịch thuật tiếng Trung đang phát triển ngày càng mạnh mẽ. Trong tương lai, nghề dịch thuật tiếng Trung được dự đoán sẽ trở thành một lĩnh vực hấp dẫn và thu hút nhiều bạn trẻ theo đuổi.

6.3 Định hướng phát triển nghề nghiệp

Sự phát triển mạnh mẽ hiện tại của ngành dịch thuật tiếng Trung, hầu hết các bạn đều đặt câu hỏi “Vậy học ngành gì để trở thành một phiên dịch viên tiếng Trung Quốc?”, “Những lĩnh vực sẽ sử dụng đến phiên dịch viên?”. Sau đây chúng tôi sẽ cung cấp cho bạn một số thông tin cụ thể để hỗ trợ cho việc đưa ra định hướng phát triển nghề nghiệp của bản thân.

Ngành phiên dịch tiếng Trung là mục tiêu hướng đến của bạn bạn đang theo học chính quy về ngành ngôn ngữ Trung. Tuy nhiên, đối với những bạn có đam mê với tiếng Trung vẫn có thể theo học tại các trung tâm uy tín. Khi xây dựng được một lộ trình học và phát triển rõ ràng thì bất kể bạn là ai và học chuyên ngành gì đều có cơ hội trở thành một phiên dịch viên tiếng Trung.

Một số lĩnh vực nổi bật có khả năng sử dụng dịch thuật tiếng Trung như:

• Lĩnh báo truyền thông và báo chí.

• Lĩnh vực kinh doanh (tài chính, xuất nhập khẩu hàng hóa,...).

• Lĩnh vực liên quan đến pháp luật.

• Lĩnh vực dịch thuật, lồng tiếng và làm phụ đề cho phim.

7. Kết Luận 

Tóm lại, tôi nhận thấy phiên dịch tiếng Trung hiện đang là một trong những ngành nghề nhận được nhiều sự quan tâm. Với nhiều cơ hội phát triển song cũng tồn tại những thách thức dành cho các bạn trẻ. Tuy nhiên nó sẽ mang lại cho bạn mức thu nhập “khủng”. Nếu bạn đang có hứng thú và có đam mê với ngôn ngữ này thì đừng ngần ngại. Hãy bắt đầu tìm hiểu và xây dựng cho mình một lộ trình phát triển phù hợp. 

Hy vọng qua bài viết này sẽ giúp bạn tìm ra được xác định được định hướng của bản thân. Theo dõi Jobsnew để có thể tìm thấy những cơ hội việc làm tiếng Trung hấp dẫn nhé!